Yunan Mitolojisinin Genç Kadınları ve Vahşi Doğayı Korumakla Görevli Tanrıçası ‘Artemis’ Kimdir? İşte Tüyler ürperten Hikayeler
Antik Yunan döneminde bir din olarak kabul edilen ve günümüze Yunan mitolojisi olarak aktarılan hikâyelerde sayısız tanrı ve tanrıça vardır. Bunlardan biri de tanrıça Artemis’tir. Lordların efendisi Zeus’un kızı Artemis, Güneş tanrısı Apollon’un kız kardeşidir.Yunan mitolojisi hikayelerindeki en değerli kadın figürlerinden biridir.
Artemis’in önemli bir rol oynadığı birçok değerli hikaye anlatılıyor. Genel olarak tüm benzetmelere bakarsak Artemis genç hanımların ve vahşi doğanın koruyucusudur. Görürüz. Bu misyonu üstlenmesinin en değerli nedeni aslında yaşadığı bir tür çocukluk travmasıdır. Artemis’in yaratıcısı olmadığına, neyi koruduğuna daha yakından bakalım ve bahsedilen hikayelerden bazılarına göz atalım.
Erkek kardeşinin doğumunu gördüğü için bekaret yemini eden bir tanrıça: Artemis kimdir?
Artemis, Yunan mitolojisinde lordların efendisi Zeus ile tanrıça Leto’nun kızıdır. Delos adasında doğan Artemis, Güneş’in yaratıcısı Apollon’un aynı zamanda iki kız kardeşidir. Ancak Apollon’dan bir gün önce doğmuş ve annesine doğumunda yardım etmiştir. Annesi doğum sırasında o kadar çok acı çekmişti ki, Artemis asla evlenmemeye, çocuk sahibi olmamaya ve bakire kalmaya yemin etmiştir. Başka bir hikâyede babası Zeus’tan ziyafet olarak bekaretini istediği anlatılır.
Peki Artemis hangi tanrı?
Apollon’un ikiz kardeşi Artemis, erkek kardeşi ile örnek özellikler gösterse de zıtlıklara dayalı bir yapıya sahiptir. Çünkü Apollon güneş tanrısı, Artemis ise ay tanrıçasıdır. Apollon’a Phoebos, Artemis’e de Phoebe denmesinin nedeni de budur. Her ikisi de ok ve yay kullanır. Apollon’un okları güneş ışığının, Artemis’in okları ise ay ışığının yansımalarıdır.
Artemis ayrıca av, doğa, hayvanlar, bitkiler, doğum, çocuklar ve bekaret tanrıçası olarak da bilinir. Ona inanan ve bekaret yemini eden diğer avcılarla ormanda dolaşan Artemis özellikle yavru hayvanları koruyor. Kadınların en çok dua ettiği tanrıça Artemis’e yaklaşmak isteyen erkekler, Artemis’i geyik ya da tavşana dönüştürmekle cezalandırılırdı. Bazı hikâyelerde bekaret yeminini bozanları oklarıyla öldürdüğü anlatılır.
Annesine başkaldıran hükümdarın kızı bütün çocuklarını öldürmüş:
Lidya hükümdarının kızı Niobe, kral Amphion ile evlenmiş ve 6 kız, 6 erkek çocuk dünyaya getirmiştir. Bu kadar çok çocuğa sahip olmaktan gurur duyuyorum, Niobe Tanrıça Leto’yu küçük düşürerek kibirlendi. Niobe’nin 6 erkek çocuğu annelerine yönelik bu davranışlarını cezalandırmak için Apollon tarafından, 6 kız çocuğu ise Artemis tarafından öldürülmüştür. Bu acıya dayanamayan Niobe taşa dönmüştür. Niobe’nin taş yüzünü bugün Manisa’da görmek mümkün.
Artemis’e yemin etmeyenlerin vay haline:
Kalidon hükümdarının oğlu Meleagros, hasat festivali için tüm yaratıcılara adadı ama Artemis’e adamayı unuttu. Buna son veren Artemis, bölgeye kocaman bir domuz gönderir. Bu domuz tüm tarlaları yok etmeye başlar. Meleagros baş edemeyince komşuları Küretleri çağırır ve domuz öldürülür.
Artemis’in öfkesi azalmadığı için Küretler ile Kalidonyalılar arasında bir tartışma başlattı. Amcalarını koruyamadığı için annesi tarafından lanetli Meleagros ülkeyi terk eder, Küretler ülkeyi mahvediyor. Halk Meleagros’u tekrar arar ve Küretler kovulur. Bir başka hikayede ise bu domuz, burada daha önce anlattığımız bir karakter olan Atalante tarafından öldürülür ancak bir kadının kendilerinden üstün olduğunu kabullenemeyen avcılar isyan çıkarır.
Kutsal geyiklerinden uzak durmayanların başına bela gelir:
Iphigeneia, babası Sparta hükümdarı Agamemnon ile yaptığı bir av sırasında Artemis’in kutsal geyiklerinden birini avlar. Öfkelenen Artemis, rüzgarı engelleyerek Truva Savaşı’na giden gemilerini durdurur. Agamemnon’un gemileri terk etmesi için tek şartı kendi kızını öldürmesidir. Agamemnon tam kendi kızının boğazını kesmek üzereyken Artemis kıza acıdı ve onun yerine bir geyik öldürmesine izin verdi.
Artemis, Orion’a olan aşkından neredeyse yeminini bozuyordu:
Yakışıklı avcı Orion’a aşık olan Artemis bekaret yeminini bozarak bu adamla evlenmeye karar verir. Bu sefer kardeşi Apollon buna izin vermeyecekti. Artemis yine ısrar edince Apollo, Orion’a çok uzak bir noktaya yüzmesini söyler ve Orion, o uzak noktayı vurabilmesi için Artemis ile tartışır. Artemis, Orion olduğunu anlamadan ona okla vurunca çok üzülür ve babası Zeus’tan bir takımyıldız olarak gökyüzünde kalmasını ister.
Bir başka hikâyede ise birbirlerine aşık olan Artemis ve Orion bir gün ormanda avlanırlar. Orion yaklaştı ve Artemis’in elini tuttu. Eline ilk kez dokunan Artemis, onu öldürür. Ancak çok geçmeden pişman olur ve babası Zeus’tan kendisini diriltmesini ister. Zeus bunu yapamayacağını söylemiş ve Orion’u gökyüzünde bir takımyıldız olarak ölümsüzleştirmiştir.
Kibirli avcıları sevmez:
Thebian avcısı olan Aktaion gerçekten de çok iyi bir avcıdır ve bu nedenle kibirlenir ve kendini Artemis’ten üstün görmeye başlar. Buna bir son ver, Artemis, Aktaion’u bir geyiğe dönüştürür ve elli köpeğini üzerine saldı. Aktaion’un köpekleri sahiplerini parçaladıklarını bilmedikleri için onu aramak için etrafa saldırmaya başlarlar. Chiron daha sonra bir Aktaion heykeli yapar ve köpekleri sakinleştirir.
Aslında hepimiz Artemis adını Dünyanın Yedi Harikasından biri olarak biliyoruz:
Ülkemizin İzmir ilinin sonunda yer alan Efes antik kentinde yer alan Artemis Tapınağı, Tanrıça Artemis adına yapılmış kutsal bir yerdir. Burada merhamet ve bereket sembolü olarak öne çıkar. Artemis Tapınağı; Gize Piramidi, Babil’in Asma Bahçeleri, Zeus Heykeli, Halikarnas Mozolesi ve İskenderiye Feneri ile birlikte Dünyanın Yedi Harikası’ndan biridir.
Artemis, sanat dünyası için de eşsiz bir figür:
Antik Yunan sanatını incelediğimizde karşımıza genellikle Artemis çıkmaktadır. elinde mızrakla hoş bir bayan avcısı olarak çıkar. Aynı zamanda yanında geyik ve av köpeği figürü yer almaktadır. Kırmızı ve siyah renkli vazolarda da gördüğümüz Artemis, özellikle ilk dönem eserlerinde bir tanrıça olarak vurgulanmakta, hatta bazen kanatlı olarak da gösterilmektedir.
Antik Yunan mitolojisindeki en değerli tanrıçalardan biri. Artemis kimdir, hangi tanrıçadır?Sıkça sorulan soruları yanıtladık: Yunan mitolojisinden hikayeler duyunca kimin hayal ürünü olduklarını merak etmeden duramazsınız.
